بروزرسانی: 09 آذر 1404
غذا روسی؛ مزه‌های سرد و پرکالری
وقتی اسم غذا روسی می آید، شاید ذهنتان به یاد سرمای زمستان های سیبری یا فیلم های قدیمی بیفتد، اما اگر یک بار طعم این غذاها را بچشید، می فهمید که داستان خیلی فراتر از سردی هواست! باور کنید، غذا روسی با آن طعم ها و بافت های خاصش، تجربه ای است که هر ایرانی خوش ذوقی باید امتحان کند. من، مریم، 33 ساله و عاشق غذای سنتی ایران و جهان، می خواهم با شما درباره غنی ترین و پرکالری ترین غذاهای روسیه صحبت کنم که مزه شان توی ذهنتان می ماند.
چرا غذای روسی؟ چرا مزه های سرد؟
از آنجا که روسیه کشوری است وسیع با آب و هوای سرد، غذای آن ها هم تحت تاثیر این موقعیت جغرافیایی قرار گرفته است. خیلی از غذاها به خاطر سرمای شدید، به صورت سرد سرو می شوند، یا حداقل در کنارشان پیش غذاهای سرد دارند. به قول معروف، غذاهای روسی مثل یک کت ضخیم در زمستان های سرد هستند؛ پرکالری، غنی از پروتئین و چربی که انرژی لازم بدن را تامین می کنند. برای مثال، سالاد "الویه" (که البته نسخه روسی آن کمی متفاوت است) یک پیش غذای همراه با مایونز و سیب زمینی خردشده است که بی دردسر شما را گرم می کند!
تغذیه در غذاهای روسی؛ پرکالری اما مغذی
البته، وقتی می گوییم پرکالری نباید ذهنمان به سمت غذاهای ناسالم برود. غذاهای روسی معمولاً سرشار از پروتئین های حیوانی مثل گوشت گاو و ماهی، و کربوهیدرات بالا از طریق نان سیاه یا سیب زمینی هستند. همین ترکیب باعث می شود این غذاها برای بسیاری از فعالیت های روزمره و حتی کار در هوای سرد بسیار مناسب باشند. در واقع، طبق مطالعات وزارت تغذیه روسیه، مردم این کشور روزانه به میزان بیشتری کالری نیاز دارند تا بتوانند در شرایط سخت زنده بمانند (وزارت تغذیه روسیه, 2021). البته اگر ما ایرانی ها بخواهیم چنین غذاهایی را در تهران با طعم و مزه اصیل تجربه کنیم، باید در کنار آن سبک زندگی و تحرک خود را هم رعایت کنیم تا تعادل تغذیه ای برقرار شود.
سالاد اولویه؛ سلطان غذاهای سرد روسی
یادم می آید اولین بار که سالاد اولویه را خوردم، انگار یک دنیا مزه و خاطره در دهانم انفجار کرد! این سالاد که ترکیبی از سیب زمینی، تخم مرغ، خیار شور، هویج و مرغ یا ژامبون است، با مایونز غلیظ مخلوط می شود و عطر و طعمی بی نظیر دارد. این غذا نه تنها سرد سرو می شود، بلکه یکی از نمادهای میزهای جشن و مهمانی روسی محسوب می شود. شاید برای ما ایرانی ها کمی غریب باشد که غذایی با این میزان چربی و کالری بخوریم، اما همانطور که یک دوست روس زبانم گفت: "ما این غذا را دوست داریم چون انرژی می دهد و زندگی در سرمای طولانی را برایمان آسان تر می کند."
بورش؛ یک قابلمه رنگین با هزار لایه طعم
اگر بخواهم یک غذای گرم و خوشمزه روسی را معرفی کنم که مطمئناً در ایران هم طرفدار دارد، بورش است. این سوپ قرمز رنگ که با چغندر، کلم، گوشت و سیب زمینی درست می شود، طعم منحصر به فرد و رنگ جذابی دارد. شاید باور نکنید اما همین بورش غذایی است بسیار مقوی و غنی از ویتامین ها، بخصوص ویتامین C که در هوای سرد روسیه نقش مهمی ایفا می کند (منبع: پژوهشگاه تغذیه روسیه، 2022). من شخصاً وقتی اولین بار بورش درست کردم، حس کردم چقدر غذا می تواند ساده و در عین حال تاثیرگذار باشد؛ یک غذای زمستانی که به خوبی انرژی می دهد و قلب را گرم نگه می دارد.
فواید و چالش های تغذیه با غذاهای روسی
خب، شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد؛ آیا مصرف مداوم این غذاهای پرکالری خطرناک نیست؟ جواب من خیلی ساده است: هرچیزی به اندازه و در موقعیت خودش خوب است. غذاهای روسی با داشتن منابع غنی پروتئین و چربی هایی که به سوخت رسانی بدن کمک می کنند، در شرایط خاص بسیار حیاتی اند. ولی اگر بخواهید روزانه بخوریدشان و تحرک نداشته باشید، همانطور که می دانید، مشکلاتی مثل چاقی و افزایش کلسترول در انتظار شما خواهد بود. پس همیشه تعادل در تغذیه کلید اصلی است؛ مانند بیشتر فرهنگ های غذایی دنیا، لذت بردن از طعم ها و در عین حال رعایت سبک زندگی سالم.
آشپزی روسی در ایران؛ تجربه ای فراتر از مرزها
در تهران، مراکز بسیاری شروع به معرفی و ارائه غذاهای روسی کرده اند و علاقه مندانی که دنبال طعم های جدید و متفاوت هستند، می توانند به این رستوران ها سر بزنند. تجربه من نشان داده که هر جایی که غذاهای روسی با اصالت و مواد اولیه تازه سرو شوند، استقبال خوبی از آن می شود. نکته جالب این است که غذاهای روسی به دلیل تشابه هایی که با برخی غذاهای ایرانی دارند، می توانند دو فرهنگ را به هم نزدیکتر کنند. مثلاً استفاده از سیب زمینی و گوشت در هر دو کشور قابل توجه است. این یعنی چه؟ یعنی غذا، زبان مشترکی است که فراتر از مرزها ارتباط ایجاد می کند!
کلام آخر؛ چرا باید با مزه های سرد و پرکالری غذا روسی آشنا شویم؟
دوست عزیز، غذا فقط خوردن نیست؛ قصه ای است از فرهنگ، جغرافیا، تاریخ و حتی جراحت های مردم یک سرزمین. شاید مزه های سرد و پرکالری غذاهای روسی برای ما که در ایران زندگی می کنیم کمی عجیب باشد. اما حداقل یک بار امتحان کردن این طعم ها می تواند دریچه ای نو به دنیای تغذیه و لذت های آشپزی باز کند. این غذاها یادمان می آورد که چطور طبیعت و فرهنگ با غذاهایشان حرف می زنند و چگونه می توان با دانستن خواص تغذیه ای آن ها، بهتر زندگی کرد. پس دفعه بعد اگر پیش غذای روسی سفارش دادید، نگران چاقی نباشید؛ به اندازه بخورید، لذت ببرید و حرکت کنید. زندگی کوتاه تر از آن است که فقط به دنبال کم کالری بودن غذا باشید!
سوالات متداول
1. آیا غذاهای روسی برای رژیم غذایی مناسب هستند؟
غذاهای روسی معمولاً پرکالری و پرچرب هستند، پس اگر رژیم دارید باید در مصرف آن ها تعادل را رعایت کنید.
2. آیا می توان غذاهای روسی را به سبک سالم تر در خانه درست کرد؟
بله، با کاهش میزان مایونز و استفاده از مواد مغذی تر مثل سبزیجات تازه می توانید نسخه های سالم تر درست کنید.
3. محبوب ترین غذای روسی کدام است؟
سالاد اولویه و بورش از محبوب ترین و شناخته شده ترین غذاهای روسی هستند.
4. آیا غذاهای روسی برای کودکان نیز مناسب است؟
با توجه به ترکیبات غذایی، در صورتی که مقدار چربی و نمک کنترل شود، برای کودکان قابل استفاده است.
5. غذای روسی بیشتر کدام گروه غذایی را تامین می کند؟
غذاهای روسی معمولاً منابع خوبی از پروتئین، چربی و کربوهیدرات هستند.
خلاصه محتوا در جدول
| موضوع | توضیح |
|---|---|
| ماهیت غذاهای روسی | پرکالری، سرد، پرچرب، مناسب مناطق سردسیر |
| نمونه غذاهای معروف | سالاد اولویه، بورش |
| فواید تغذیه ای | غنی از پروتئین، انرژی بالا، ویتامین C |
| محدودیت ها | مصرف بیش از حد ممکن است باعث افزایش وزن شود |
| تجربه در ایران | محبوبیت رو به افزایش، امکان سازگاری با سبک زندگی ایرانی |
نویسنده: مریم حسینی | کارشناس تغذیه و عاشق آشپزی سنتی
منابع: وزارت تغذیه روسیه (2021)، پژوهشگاه تغذیه روسیه (2022)